Architectural Draughtsman Trade आर्किटेक्चरल ड्राफ्ट्समन

 Architectural Draughtsman Trade 

आर्किटेक्चरल ड्राफ्ट्समन

दोन वर्षांच्या कालावधीत उमेदवाराला विषयांवर प्रशिक्षण दिले जाते उदा. नोकरीच्या भूमिकेशी संबंधित व्यावसायिक कौशल्य, व्यावसायिक ज्ञान आणि रोजगारक्षमता कौशल्ये. या व्यतिरिक्त आत्मविश्वास वाढवण्यासाठी उमेदवाराला प्रोजेक्ट वर्क आणि एक्स्ट्रा करिक्युलर अॅक्टिव्हिटीज करण्याची जबाबदारी सोपवली जाते. व्यावहारिक कौशल्ये सोप्या ते जटिल पद्धतीने दिली जातात आणि त्याच वेळी कार्य पूर्ण करताना संज्ञानात्मक ज्ञान लागू करण्यासाठी सिद्धांत विषय त्याच पद्धतीने शिकवला जातो. व्यावहारिक भाग स्थापत्य चिन्हे, साध्या भौमितिक रेखाचित्राने सुरू होतो आणि शेवटी दरवाजे, खिडक्या, पायऱ्या, निवासी / कार्यालयीन इमारतीचे CAD मध्ये डिझाइनिंग, स्केच-अप सॉफ्टवेअरमध्ये 3D, कार्य रेखाचित्र, फोटोशॉपमध्ये प्रस्तुतीकरण, 3D मॉडेल तयार करणे आणि शेवटी समाप्त होतो. BIM सॉफ्टवेअर वापरून BOQ जसे की Revit, इ. व्यावसायिक कौशल्य विषयांतर्गत समाविष्ट असलेले विस्तृत घटक खालीलप्रमाणे आहेत:

पहिले वर्ष: पहिले वर्ष व्यापार प्रशिक्षण आणि व्यावसायिक संभावनांचे महत्त्व, सुरक्षिततेचे महत्त्व आणि सामान्य सावधगिरीने सुरू होते. प्रात्यक्षिक प्रशिक्षण मोफत हाताने रेखाटन, अक्षरे, मूलभूत रेखाचित्र (भूमितीय आकृती, स्थापत्य चिन्हे आणि प्रतिनिधित्व) सह सुरू होते. नंतर प्रक्षेपण रेखाटणे, दगड आणि विटांचे चिनाई, पाया, सुतारकाम सांधे, दरवाजे, खिडक्या, लिंटेल, कमानी असे चित्र काढण्याचे कौशल्य दिले. प्रशिक्षणार्थींची ओळख CAD सह केली जाते आणि नंतर त्यांना CAD सह रेखाचित्रांचा सराव करण्यास सोपवले जाते. डॅम्प प्रूफ कोर्स (डीपीसी) चे रेखांकन, कलते स्थितीत घन पदार्थांचे प्रक्षेपण, घन पदार्थांचे विभाग, निवासी इमारतीचे डिझाइन, पायऱ्या, मजले आणि फरशी, पृष्ठभाग विकास, लँडस्केपसह अंतिम साइट प्लॅन हे प्रात्यक्षिक शिकवले जात आहेत. या वर्षापासून प्रशिक्षणार्थी CAD मध्ये रेखाचित्रे तयार करतात. प्रात्यक्षिक घटकांव्यतिरिक्त प्रशिक्षणार्थींना स्थापत्यशास्त्राचा इतिहास - इजिप्शियन आर्किटेक्चर, ग्रीक आर्किटेक्चर, रोमन आर्किटेक्चर आणि भारतीय वास्तुकला आणि सिद्धांत वर्गातील व्यावहारिक ते संबंधित सिद्धांत शिकवले जात आहेत.

दुसरे वर्ष: एकल/दुमजली निवासी इमारतीचे डिझाईन/पोस्ट ऑफिस/फार्म हाऊस, 3D स्केच अपमधील प्रकल्प, विशेष दरवाजे आणि खिडक्यांचे रेखाचित्र, छप्पर आणि छतावरील आवरण, फर्निचर लेआउटसह सादर केलेल्या योजनांचे अंतिम डिझाइन, लँडस्केपसह अंतिम साइट योजना रेंडर केलेले घटक, दाराच्या खिडकीचे वेळापत्रक आणि तपशीलांसह खोल्यांचे सर्व परिमाण आणि स्तंभ ग्रिड दर्शवणारे वर्किंग ड्रॉइंग, मजल्यावरील सर्व उंची, लिंटेल हाइट्स, सिल हाइट्स आणि तपशील, व्यावहारिक आणि संबंधित सिद्धांतातील संपूर्ण तपशीलांसह पायऱ्या किंवा टॉयलेटमधून विभाग थेअरी वर्गात प्रात्यक्षिक या वर्षी शिकवले जात आहेत. प्रकल्प जसे की लघु निवासी अपार्टमेंट/प्राथमिक शाळा/छोटे कार्यालय डिझाइन, CAD वापरून संरचनेतील सांधे, 3D मॉडेल तयार करणे आणि BIM सॉफ्टवेअर वापरून BOQ जसे की Revit, इ. फोटोशॉपमध्ये प्रस्तुतीकरण, संकलन आणि प्रकल्पाचे अंतिम सादरीकरण व्यावहारिक आणि या वर्षी शिकवल्या जाणार्‍या थिअरी क्लासमध्ये प्रॅक्टिकल, क्लायमॅटिक रिस्पॉन्सिव्ह डिझाईन, एनर्जी कॉन्झर्व्हेशन, ग्रीन आर्किटेक्चर/सस्टेनेबल आर्किटेक्चरशी संबंधित सिद्धांत.

कार्य पूर्ण करताना संज्ञानात्मक ज्ञान लागू करण्यासाठी व्यावसायिक ज्ञानाचा विषय एकाच वेळी त्याच पद्धतीने शिकवला जातो.

कौशल्य विकास आणि उद्योजकता मंत्रालयाच्या अंतर्गत प्रशिक्षण महासंचालनालय (DGT) अर्थव्यवस्थेच्या/श्रम बाजाराच्या विविध क्षेत्रांच्या गरजा पूर्ण करणारे व्यावसायिक प्रशिक्षण अभ्यासक्रमांची श्रेणी देते. व्यावसायिक प्रशिक्षण कार्यक्रम प्रशिक्षण महासंचालनालयाच्या (DGT) अंतर्गत दिले जातात. क्राफ्ट्समन ट्रेनिंग स्कीम (CTS) व्हेरियंटसह आणि अॅप्रेंटिसशिप ट्रेनिंग स्कीम (ATS) हे व्यावसायिक प्रशिक्षणाचा प्रसार करण्यासाठी DGT चे दोन पायनियर कार्यक्रम आहेत.

CTS अंतर्गत आर्किटेक्चरल ड्राफ्ट्समन ट्रेड हा ITIs, NVTIs आणि RVTIs च्या नेटवर्कद्वारे देशभरात वितरित केलेला एक लोकप्रिय अभ्यासक्रम आहे. अभ्यासक्रम दोन वर्षांचा आहे. यात प्रामुख्याने डोमेन क्षेत्र आणि कोर क्षेत्र समाविष्ट आहे. डोमेन क्षेत्र (व्यापार सिद्धांत आणि व्यावहारिक) व्यावसायिक कौशल्ये आणि ज्ञान प्रदान करते, तर मुख्य क्षेत्र (रोजगार कौशल्य) आवश्यक मूलभूत कौशल्ये, ज्ञान आणि जीवन कौशल्ये प्रदान करते. प्रशिक्षण कार्यक्रम उत्तीर्ण केल्यानंतर, प्रशिक्षणार्थींना DGT द्वारे राष्ट्रीय व्यापार प्रमाणपत्र (NTC) प्रदान केले जाते जे जगभरात मान्यताप्राप्त आहे.

मोठ्या प्रमाणावर उमेदवारांनी हे दाखवणे आवश्यक आहे की ते सक्षम आहेत:

 तांत्रिक मापदंड/दस्तऐवज वाचा आणि त्याचा अर्थ लावा, कामाच्या प्रक्रियेचे नियोजन आणि आयोजन करा, आवश्यक साहित्य आणि साधने ओळखा;

 सुरक्षा नियम, सरकार यांचा योग्य विचार करून काम करा. उपविधी आणि पर्यावरण संरक्षण अटी;

 काम करताना व्यावसायिक ज्ञान, मुख्य कौशल्ये आणि रोजगारक्षमता कौशल्ये लागू करा.

 ग्राहकांच्या गरजेनुसार स्केचेस तयार करा.

 हाती घेतलेल्या कामाशी संबंधित तांत्रिक बाबींचे दस्तऐवजीकरण करा.

2.2 प्रगती पथ

 तंत्रज्ञ म्हणून उद्योगात सामील होऊ शकतो आणि वरिष्ठ तंत्रज्ञ, पर्यवेक्षक म्हणून पुढे प्रगती करू शकतो आणि व्यवस्थापकाच्या पातळीवर जाऊ शकतो.

 संबंधित क्षेत्रात उद्योजक होऊ शकतो.

 उच्च माध्यमिक प्रमाणपत्र मिळविण्यासाठी नॅशनल इन्स्टिट्यूट ऑफ ओपन स्कूलिंग (NIOS) मार्फत 10+2 परीक्षेत बसू शकतो आणि सामान्य/तांत्रिक शिक्षणासाठी पुढे जाऊ शकतो.

 लॅटरल एंट्रीद्वारे अभियांत्रिकीच्या अधिसूचित शाखांमध्ये डिप्लोमा कोर्समध्ये प्रवेश घेऊ शकतो.

 नॅशनल अॅप्रेंटिसशिप सर्टिफिकेट (NAC) कडे नेणाऱ्या विविध प्रकारच्या उद्योगांमध्ये शिकाऊ कार्यक्रमात सामील होऊ शकतात.