Industrial Robotics and Digital Manufacturing इंडस्ट्रियल रोबोटिक्स अँड डिजिटल मॅन्युफॅचेरींग

 Industrial Robotics and Digital Manufacturing 

इंडस्ट्रियल रोबोटिक्स अँड डिजिटल मॅन्युफॅचेरींग

इंडस्ट्रियल रोबोटिक्स आणि डिजिटल मॅन्युफॅक्चरिंग टेक्निशियन ट्रेडच्या एक वर्षाच्या कालावधीत उमेदवाराला नोकरीच्या भूमिकेशी संबंधित व्यावसायिक कौशल्य, व्यावसायिक ज्ञान आणि रोजगारक्षमता कौशल्य यावर प्रशिक्षण दिले जाते. या व्यतिरिक्त आत्मविश्वास वाढवण्यासाठी उमेदवाराला प्रकल्प कार्य आणि अभ्यासेतर उपक्रम हाती घेण्याची जबाबदारी देण्यात आली आहे. एका वर्षाच्या कालावधीत कव्हर केलेले विस्तृत घटक खालीलप्रमाणे आहेत:

प्रशिक्षणार्थी सुरक्षितता आणि पर्यावरण, अग्निशामक यंत्रांचा वापर, कृत्रिम श्वसन पुनरुत्थान याविषयी शिकतो. प्रशिक्षणार्थींना उत्पादन उद्योगातील ऑटोमेशनची कल्पना येते. यामध्ये रोबोटिक सेलचे वेगवेगळे घटक म्हणजे सुरक्षा सेन्सर ऑपरेशनल उपकरणे आणि ऍप्लिकेशन टूल्स समजून घेणे समाविष्ट आहे. अपूर्ण भागांना रोबोटिक सेलमध्ये फीड करण्यासाठी ऑपरेटर म्हणून रोबोट्ससह कार्य करणे, त्यांना फिक्स्चरमध्ये घालून आणि तयार झालेले उत्पादन बाहेर काढणे. कोऑर्डिनेट सिस्टीम, मोशन प्रोग्रामिंग पॅरामीटर्स, ऍप्लिकेशन आधारित समर्पित कमांड्स यांच्याशी परिचित होऊन रोबोट प्रोग्रामिंग कौशल्ये शिकणे. रोबोट ऑपरेशनची प्रक्रिया ऑप्टिमाइझ करणे. प्रोग्रामिंग कौशल्ये विकसित केल्यानंतर प्रशिक्षणार्थी रोबोट सेल सेट अप आणि तयार करण्यास सक्षम असेल आणि पॉवर ऑन तयार करेल आणि रोबोट सेलची स्थिती तपासेल, रोबोटद्वारे इच्छित अनुप्रयोगाचे ऍप्लिकेशन पॅरामीटर्स समायोजित करेल. ऑपरेशनच्या क्रमाची काळजी घेणे, घटकांवर प्रक्रिया बिंदूंचे स्थान सुनिश्चित करणे, घटक माउंट करताना फिक्स्चरची अचूकता. रोबोटिक सेलमधील ऑटोमेशन आणि उत्पादन समस्यांचे निवारण. सध्याच्या रोबोटिक सेलमधील उत्पादनाची प्रक्रिया आणि सुरक्षा मानदंड समजून घेण्यासाठी ऑटोमेशन सिद्धांत आणि प्रक्रियांचे ज्ञान, अनुप्रयोग-आधारित साधने लागू करणे.

ऍप्लिकेशन पॅरामीटर्स ऑप्टिमाइझ करणे, रोबोट प्रोग्रामसह कार्य पार पाडण्यासाठी सायकल वेळ ऑप्टिमाइझ करणे. कार्यशाळेत कोणत्याही प्रकारची दुर्घटना टाळण्यासाठी सर्व सुरक्षा सेन्सर, इनपुट आणि आउटपुट समाविष्ट असल्याची खात्री करणे. कोणत्याही प्रकारचे अपघात टाळण्यासाठी आणि सुरळीत उत्पादनाचा विमा यासाठी कोणत्याही प्रकारच्या सुरक्षिततेच्या समस्या टाळण्यासाठी रोबोट समान मार्गाचा अवलंब करत आहे की नाही हे सुनिश्चित करण्यासाठी वेगवेगळ्या वेगाने रोबोट्सच्या ड्राय रन बनवणे.

कौशल्य विकास आणि उद्योजकता मंत्रालयाच्या अंतर्गत प्रशिक्षण महासंचालनालय (DGT) अर्थव्यवस्थेच्या / कामगार बाजाराच्या विविध क्षेत्रांच्या गरजा पूर्ण करणारे अनेक व्यावसायिक प्रशिक्षण अभ्यासक्रम ऑफर करते. व्यावसायिक प्रशिक्षण कार्यक्रम प्रशिक्षण महासंचालनालयाच्या (DGT) अंतर्गत वितरित केले जातात. क्राफ्ट्समन ट्रेनिंग स्कीम (CTS) व्हेरियंट्ससह आणि अॅप्रेंटिसशिप ट्रेनिंग स्कीम (ATS) हे व्यावसायिक प्रशिक्षणाचा प्रसार करण्यासाठी DGT चे दोन अग्रणी कार्यक्रम आहेत.

आयटीआयच्या नेटवर्कद्वारे सीटीएस अभ्यासक्रम देशभरात वितरित केले जातात. ‘इंडस्ट्रियल रोबोटिक्स अँड डिजिटल मॅन्युफॅक्चरिंग टेक्निशियन’ हा अभ्यासक्रम एक वर्षाचा आहे. यात प्रामुख्याने डोमेन क्षेत्र आणि कोर क्षेत्र समाविष्ट आहे. डोमेन क्षेत्र (व्यापार सिद्धांत आणि व्यापार व्यावहारिक) व्यावसायिक कौशल्ये आणि ज्ञान प्रदान करते, तर मुख्य क्षेत्र (रोजगार कौशल्य) आवश्यक मूलभूत कौशल्ये, ज्ञान आणि जीवन कौशल्ये प्रदान करते. प्रशिक्षण कार्यक्रमातून उत्तीर्ण झाल्यानंतर, प्रशिक्षणार्थीला DGT द्वारे राष्ट्रीय व्यापार प्रमाणपत्र (NTC) प्रदान केले जाते जे जगभरात मान्यताप्राप्त आहे.

प्रशिक्षणार्थींनी हे दाखवणे आवश्यक आहे की ते सक्षम आहेत:

 तांत्रिक मापदंड/दस्तऐवजीकरण वाचा आणि त्याचा अर्थ लावा, कामाच्या प्रक्रियेची योजना करा आणि व्यवस्थापित करा, आवश्यक साहित्य आणि साधने ओळखा.

 सुरक्षा नियम, अपघात प्रतिबंधक नियम आणि पर्यावरण संरक्षण अटी यांचा योग्य विचार करून कार्ये करा.

 नोकरी आणि सुधारणा आणि देखभालीचे काम करताना व्यावसायिक ज्ञान आणि रोजगारक्षमता कौशल्ये लागू करा.

 हाती घेतलेल्या कार्याशी संबंधित तांत्रिक बाबींचे दस्तऐवजीकरण करा.

2.2 प्रगती पथ

 रोबोटिक तंत्रज्ञ म्हणून उद्योगात सामील होऊ शकतो आणि वरिष्ठ तंत्रज्ञ, पर्यवेक्षक म्हणून पुढे प्रगती करू शकतो आणि व्यवस्थापकाच्या स्तरापर्यंत वाढू शकतो.

 संबंधित क्षेत्रात उद्योजक होऊ शकतो.

 नॅशनल अप्रेंटिसशिप सर्टिफिकेट (NAC) मिळवून देणार्‍या विविध प्रकारच्या उद्योगांमध्ये शिकाऊ कार्यक्रमात सामील होऊ शकतात.

 ITIs मध्ये प्रशिक्षक होण्यासाठी क्राफ्ट्स इन्स्ट्रक्टर ट्रेनिंग स्कीम (CITS) मध्ये सामील होऊ शकतात.

 DGT अंतर्गत प्रगत डिप्लोमा (व्यावसायिक) अभ्यासक्रमांना लागू होऊ शकतात.

 लॅटरल एंट्रीद्वारे अभियांत्रिकीच्या अधिसूचित शाखांमध्ये डिप्लोमा कोर्समध्ये प्रवेश घेऊ शकतो.