Mechanic Auto Electrical & Electronics मेकॅनिक ऑटो इलेक्ट्रिकल आणि इलेक्ट्रॉनिक्स

 Mechanic Auto Electrical & Electronics 

मेकॅनिक ऑटो इलेक्ट्रिकल आणि इलेक्ट्रॉनिक्स

एका वर्षाच्या कालावधीत उमेदवाराला नोकरीच्या भूमिकेशी संबंधित व्यावसायिक कौशल्य, व्यावसायिक ज्ञान आणि रोजगारक्षमता कौशल्ये या विषयांवर प्रशिक्षण दिले जाते. या व्यतिरिक्त आत्मविश्वास वाढवण्यासाठी उमेदवाराला प्रोजेक्ट वर्क आणि एक्स्ट्रा-करिक्युलर अॅक्टिव्हिटीज करणे/करणे सोपवले जाते. व्यावहारिक कौशल्ये सोप्या ते जटिल पद्धतीने दिली जातात आणि त्याच वेळी कार्य पूर्ण करताना संज्ञानात्मक ज्ञान लागू करण्यासाठी सिद्धांत विषय त्याच पद्धतीने शिकवला जातो. व्यावसायिक कौशल्य विषयांतर्गत समाविष्ट असलेले विस्तृत घटक खालीलप्रमाणे आहेत:-

प्रशिक्षणार्थी सामान्यत: सुरक्षिततेच्या पैलूसह आणि व्यापारासाठी विशिष्ट, साधने आणि उपकरणांची ओळख, वापरलेला कच्चा माल यापासून सुरुवात करतो. प्रशिक्षणार्थी घटकांवर अचूक मोजमाप करेल आणि ऑटोमोटिव्ह वर्कशॉपमध्ये वापरल्या जाणार्‍या वैशिष्ट्यांसह पॅरामीटर्सची तुलना करेल. तो कार्यशाळेच्या पद्धती आणि परिमाणांच्या तपासणीमध्ये वापरल्या जाणार्‍या मूलभूत फिटिंग ऑपरेशन्स करण्यास शिकतो. प्रशिक्षणार्थी दिलेल्या कामात कटिंग टूल्स ग्राइंडिंग आणि पृष्ठभाग फिनिशिंग ऑपरेशन्स करतात. तो वाहनातील हायड्रॉलिक आणि वायवीय घटक ओळखण्यासाठी, नॉन-डिस्ट्रक्टिव्ह चाचणी पद्धती वापरून ऑटो घटकाची तपासणी करण्यास शिकतो. इलेक्ट्रिकल सर्किट्स बनवते आणि वाहनात मूलभूत इलेक्ट्रिकल चाचणी करते. ऑटोमोटिव्ह वर्कशॉपमध्ये सुरक्षित कार्य पद्धती आणि पर्यावरण नियमन लागू करा. तो LMV/HMV आणि डॅशबोर्ड गेजचे प्रमुख घटक ओळखतो. वायरिंग सर्किट्स आणि वाहनातील इलेक्ट्रिकल घटकांचे कार्य करते, वाहनातील वेगवेगळ्या वायरिंग सर्किट्सचे ट्रबलशूट करते आणि वेगवेगळे इलेक्ट्रिकल जोड तयार करते. तो प्रज्वलन प्रणाली, सेवा आणि चाचणी बॅटरी तपासणे आणि सुधारणे शिकतो, पॉवर स्टीयरिंग कंट्रोल मॉड्यूलची तपासणी करतो आणि समस्यानिवारण करतो. तो ABS घटक ओळखतो आणि तपासतो, सर्व इलेक्ट्रिकल सर्किट्समधील समस्यानिवारण, सर्व आराम प्रणालीसाठी निदान. त्याला MPFI प्रणालीची बांधकाम वैशिष्ट्ये आणि कार्य तत्त्वे आणि इंजिनमधील विविध प्रकारचे सेन्सर देखील समजतात. प्रशिक्षणार्थी ईडीसी घटक, सेन्सर, अ‍ॅक्ट्युएटर, कार एसीचे प्रमुख घटक, ऑटोमोटिव्ह लाइटिंग सिस्टीम ओळखतो आणि दुरुस्ती आणि देखभाल करतो.

कौशल्य विकास आणि उद्योजकता मंत्रालयाच्या अंतर्गत प्रशिक्षण महासंचालनालय (DGT) अर्थव्यवस्थेच्या/श्रम बाजाराच्या विविध क्षेत्रांच्या गरजा पूर्ण करणारे अनेक व्यावसायिक प्रशिक्षण अभ्यासक्रम ऑफर करते. व्यावसायिक प्रशिक्षण कार्यक्रम प्रशिक्षण महासंचालनालयाच्या (DGT) अंतर्गत दिले जातात. क्राफ्ट्समन ट्रेनिंग स्कीम (CTS) व्हेरिएंटसह आणि अॅप्रेंटिसशिप ट्रेनिंग स्कीम (ATS) या व्यावसायिक प्रशिक्षण मजबूत करण्यासाठी DGT च्या दोन पायनियर योजना आहेत.

सीटीएस अंतर्गत मेकॅनिक ऑटो इलेक्ट्रिकल आणि इलेक्ट्रॉनिक्स ट्रेड हा आयटीआयच्या नेटवर्कद्वारे देशव्यापी अभ्यासक्रमांपैकी एक आहे. अभ्यासक्रम एक वर्ष कालावधीचा आहे. यात प्रामुख्याने डोमेन क्षेत्र आणि कोर क्षेत्र समाविष्ट आहे. डोमेन क्षेत्र (व्यापार सिद्धांत आणि व्यावहारिक) व्यावसायिक कौशल्ये आणि ज्ञान प्रदान करते, तर मुख्य क्षेत्र (रोजगार कौशल्य) आवश्यक मूलभूत कौशल्ये, ज्ञान आणि जीवन कौशल्ये प्रदान करते. प्रशिक्षण कार्यक्रम उत्तीर्ण केल्यानंतर, प्रशिक्षणार्थींना DGT द्वारे राष्ट्रीय व्यापार प्रमाणपत्र (NTC) प्रदान केले जाते जे जगभरात मान्यताप्राप्त आहे.

उमेदवारांना हे दाखविणे आवश्यक आहे की ते सक्षम आहेत:

 तांत्रिक मापदंड/दस्तऐवज वाचा आणि त्याचा अर्थ लावा, कामाच्या प्रक्रियेचे नियोजन आणि आयोजन करा, आवश्यक साहित्य आणि साधने ओळखा;

 सुरक्षा नियम, अपघात प्रतिबंधक नियम आणि पर्यावरण संरक्षण अटी यांचा योग्य विचार करून कार्य करा;

 नोकऱ्या आणि दुरुस्ती आणि देखभालीचे काम करताना व्यावसायिक कौशल्य, ज्ञान, मुख्य कौशल्ये आणि रोजगारक्षमता कौशल्ये वापरा.

 हाती घेतलेल्या कार्याशी संबंधित तांत्रिक बाबींचे दस्तऐवजीकरण करा.

2.2 प्रगती पथ

 तंत्रज्ञ म्हणून उद्योगात सामील होऊ शकतो आणि वरिष्ठ तंत्रज्ञ, पर्यवेक्षक म्हणून पुढे प्रगती करू शकतो आणि व्यवस्थापकाच्या स्तरापर्यंत वाढू शकतो.

 संबंधित क्षेत्रात उद्योजक होऊ शकतो.

 नॅशनल अॅप्रेंटिसशिप सर्टिफिकेट (NAC) मिळवून देणार्‍या विविध प्रकारच्या उद्योगांमध्ये अॅप्रेंटिसशिप प्रोग्राममध्ये सामील होऊ शकतात.

 ITIs मध्ये प्रशिक्षक होण्यासाठी व्यापारात क्राफ्ट्स इन्स्ट्रक्टर ट्रेनिंग स्कीम (CITS) मध्ये सामील होऊ शकतात.

 DGT अंतर्गत प्रगत डिप्लोमा (व्यावसायिक) अभ्यासक्रमांना लागू होऊ शकतात.