Secretarial Practice (English) सेक्रेटरीयल प्रॅक्टिस (इंग्लिश)

 Secretarial Practice (English) 

सेक्रेटरीयल प्रॅक्टिस (इंग्लिश)

"सेक्रेटरीयल प्रॅक्टिस (इंग्लिश)" ट्रेडच्या एक वर्षाच्या कालावधीत, उमेदवाराला नोकरीच्या भूमिकेशी संबंधित व्यावसायिक कौशल्य, व्यावसायिक ज्ञान आणि रोजगारक्षमता कौशल्य यावर प्रशिक्षण दिले जाते. या व्यतिरिक्त, एखाद्या उमेदवाराला प्रकल्प कार्य, अभ्यासेतर क्रियाकलाप आणि आत्मविश्वास वाढवण्यासाठी नोकरीवर प्रशिक्षण देण्याची जबाबदारी सोपवली जाते. व्यावसायिक कौशल्य विषयांतर्गत समाविष्ट असलेले विस्तृत घटक खालीलप्रमाणे आहेत: -

प्रशिक्षणार्थी सुरक्षितता आणि पर्यावरण, सचिवीय सराव इंग्रजीचा वापर, कृत्रिम श्वासोच्छवासाचे पुनरुत्थान याविषयी शिकतो. त्याला संगणकाची मूलभूत तत्त्वे आणि त्याच्या परिघांची कल्पना येते, व्यंजनांचे वर्गीकरण आणि त्याची दिशा / व्यंजन जोडणे, दीर्घ आणि लहान स्वरांमधील फरक ओळखणे, लोगोग्रामचे वर्णन करणे, व्याकरणाचे आकुंचन आणि ‘द’ /विरामचिन्हाचा वापर. डिप्थॉन्ग समजून घ्या, संगणकावर विंडोज ऑपरेटिंग सिस्टम तयार करा, सर्व प्रकारच्या पर्यायी स्वरूपांची तुलना करा आणि संगणक कीबोर्डवरील बोटांची स्थिती ओळखा, सर्व प्रकारच्या पर्यायी स्वरूपांची तुलना करा आणि संगणक कीबोर्डवरील बोटांची स्थिती ओळखा, SHR आणि SHL ची दिशा ओळखा, निरीक्षण केलेले वक्र आकड्यांचे स्ट्रोक आणि कंपाऊंड व्यंजन, अंतिम आकड्या ओळखणे, अंतिम आकड्या ओळखणे, उपसर्ग आणि प्रत्ययांचा वापर, मौद्रिक एकके ओळखा आणि त्याचा वापर करा, आर्थिक एकके ओळखा आणि वापरा. या वर्षी प्रशिक्षणार्थी लघुलेखन, भाषांतर, नोट घेण्याचे तंत्र लिहू शकतील आणि एमएस-वर्डमध्ये स्पीड टायपिंगसाठी संगणकावर अर्ज करू शकतील.

प्रशिक्षणार्थी डेटामध्ये फेरफार करून MS-Excel सोबत काम करू शकतील, ऑफिस स्टेशनरी सांभाळू शकतील, सूत्रे आणि फंक्शन्ससह साधी खाती राखू शकतील, ऑफिस लेआउट लेबल करा, डिस्पॅच आणि डायरी रजिस्टरला नाव द्या आणि संगणक डेटा सुरक्षितता राखून ठेवा, सर्व प्रकारच्या फाइल आवश्यकता ओळखा आणि अंमलबजावणी करा. MS-Power point वर तेच, MS-PowerPoint प्रेझेंटेशनचे प्रात्यक्षिक, इंटरनेट ब्राउझरद्वारे माहिती शोधणे, ई-मेल आयडी तयार करणे, मेलद्वारे पत्रव्यवहार करणे, नोंदणीसाठी ऑनलाइन फॉर्म आणि कागदपत्रे भरणे इत्यादी, रेल्वे, बस, विमानाची तिकिटे बुक करणे. आणि हॉटेल्स, सर्व प्रकारची अधिकृत साधने आणि उपकरणे ओळखा, सर्व प्रकारच्या पोस्टल सेवांचे निरीक्षण करा, सर्व प्रकारची पत्रे, सूचना, अजेंडा, मिनिटे, अहवाल, परिपत्रक आणि मेमोरँडम तयार करा. प्रशिक्षणार्थी कार्यक्रमाचे कॅलेंडर आणि सामान्य बँकिंग पत्रव्यवहार राखण्यास सक्षम असतील.

कौशल्य विकास आणि उद्योजकता मंत्रालयाच्या अंतर्गत प्रशिक्षण महासंचालनालय (DGT) अर्थव्यवस्थेच्या/ श्रमिक बाजाराच्या विविध क्षेत्रांच्या गरजा पूर्ण करणारे अनेक व्यावसायिक प्रशिक्षण अभ्यासक्रम ऑफर करते. व्यावसायिक प्रशिक्षण कार्यक्रम प्रशिक्षण महासंचालनालयाच्या (DGT) अंतर्गत दिले जातात. क्राफ्ट्समन ट्रेनिंग स्कीम (CTS) व्हेरिएंटसह आणि अॅप्रेंटिसशिप ट्रेनिंग स्कीम (ATS) या व्यावसायिक प्रशिक्षण मजबूत करण्यासाठी DGT च्या दोन पायनियर योजना आहेत.

सीटीएस अंतर्गत ‘सेक्रेटरीअल प्रॅक्टिस (इंग्रजी)’ ट्रेड हा आयटीआयच्या नेटवर्कद्वारे देशभरात वितरीत केला जाणारा एक लोकप्रिय अभ्यासक्रम आहे. अभ्यासक्रम एक वर्ष कालावधीचा आहे. यात प्रामुख्याने डोमेन क्षेत्र आणि कोर क्षेत्र समाविष्ट आहे. डोमेन क्षेत्रात (व्यापार सिद्धांत आणि व्यावहारिक) व्यावसायिक कौशल्ये आणि ज्ञान प्रदान करते, तर मुख्य कौशल्य (रोजगार कौशल्य) आवश्यक मूलभूत कौशल्ये, ज्ञान आणि जीवन कौशल्ये प्रदान करते. प्रशिक्षण कार्यक्रम उत्तीर्ण केल्यानंतर, प्रशिक्षणार्थींना DGT द्वारे राष्ट्रीय व्यापार प्रमाणपत्र (NTC) प्रदान केले जाते जे जगभरात मान्यताप्राप्त आहे.

प्रशिक्षणार्थींनी हे दाखवणे आवश्यक आहे की ते सक्षम आहेत:

• दस्तऐवज वाचा आणि त्याचा अर्थ लावा, कामाच्या प्रक्रियेचे नियोजन आणि आयोजन करा, आवश्यक साहित्य आणि उपकरणे ओळखा;

• सुरक्षा नियम, अपघात प्रतिबंधक नियम आणि पर्यावरण संरक्षण अटी यांचा योग्य विचार करून कार्ये करा;

• नोकरी करत असताना व्यावसायिक कौशल्य, ज्ञान आणि रोजगारक्षमता कौशल्ये लागू करा.

• हाती घेतलेल्या असाइनमेंटशी संबंधित आवश्यक पॅरामीटर्सचे दस्तऐवजीकरण करा.

2.2 प्रगती पथ

• टंकलेखक/सचिव म्हणून उद्योगात सामील होऊ शकतो आणि वरिष्ठ सचिव, प्रशासकीय समन्वयक म्हणून पुढे प्रगती करू शकतो आणि व्यवस्थापकाच्या स्तरापर्यंत वाढू शकतो.

• संबंधित क्षेत्रात उद्योजक होऊ शकतो.

• नॅशनल अॅप्रेंटिसशिप सर्टिफिकेट (NAC) मिळवून देणार्‍या विविध प्रकारच्या उद्योगांमध्ये अॅप्रेंटिसशिप प्रोग्राममध्ये सामील होऊ शकतात.

• ITIs मध्ये प्रशिक्षक होण्यासाठी क्राफ्ट्स इन्स्ट्रक्टर ट्रेनिंग स्कीम (CITS) मध्ये सामील होऊ शकतात.

• DGT अंतर्गत प्रगत डिप्लोमा (व्यावसायिक) अभ्यासक्रमांना लागू होऊ शकतात.