Tourist Guide टुरिस्ट गाईड

 Tourist Guide 

टुरिस्ट गाईड

“टुरिस्ट गाईड” व्यापाराच्या एक वर्षाच्या कालावधीत, उमेदवाराला नोकरीच्या भूमिकेशी संबंधित व्यावसायिक कौशल्य, व्यावसायिक ज्ञान आणि रोजगारक्षमता कौशल्य यावर प्रशिक्षण दिले जाते. या व्यतिरिक्त, आत्मविश्वास वाढवण्यासाठी उमेदवाराला प्रकल्प कार्य, अभ्यासेतर उपक्रम आणि औद्योगिक भेटी देण्याची जबाबदारी सोपवली जाते. व्यावसायिक कौशल्य विषयांतर्गत समाविष्ट असलेले विस्तृत घटक खालीलप्रमाणे आहेत:

एक वर्षाच्या कालावधीत प्रशिक्षणार्थी पर्यटन उद्योगाचे विविध प्रकार, पर्यटन उद्योगाची संघटनात्मक पदानुक्रम आणि सरकारची भूमिका/कार्य याबद्दल शिकतो. आणि पर्यटक मंडळे, ITDC, राज्य सरकार. पर्यटन विभाग आणि पर्यटन महामंडळे इ. प्रशिक्षणार्थी पर्यटकांच्या आवडीच्या ठिकाणांचे सर्वेक्षण करतो, पर्यटनाला चालना देण्यासाठी पॅकेज/ऑफर समजून घेतो. माहिती संकलित करा, शहरात उपलब्ध असलेल्या निवासाच्या विविध श्रेणी आणि पर्यटकांसाठी उपलब्ध असलेल्या वाहतुकीच्या विविध पद्धती ओळखा. पर्यटकांसाठी पासपोर्ट मिळविण्याची प्रक्रिया जाणून घेण्यासाठी पासपोर्ट कार्यालयाला भेट द्या आणि विविध घटक विचारात घेऊन येणाऱ्या आणि बाहेर जाणार्‍या परदेशी नागरिकांसाठी टूर प्रोग्रामची योजना करा. प्रशिक्षणार्थी बुकिंग, रद्द करणे, तिकीट बदलणे आणि रेल्वेमध्ये सवलत देण्याची प्रक्रिया शिकतो. प्रशिक्षणार्थी चार आठवड्यांचे ऑन-जॉब प्रशिक्षण देखील घेते. प्रशिक्षणार्थी एअरलाईन/ट्रॅव्हल एजन्सीला भेट देऊन बुकिंग, रद्द करणे आणि विमान तिकीट बदलणे इ.च्या कामकाजाचा अभ्यास करतो. तो प्रवास विमा जीवन, सामान, आजारपण इत्यादी आणि राष्ट्रीय आणि आंतरराष्ट्रीय विमान कंपनीचा एजंट बनण्याची प्रक्रिया शिकतो. प्रशिक्षणार्थी विविध प्रकारच्या वाहनांची नोंदणी प्रक्रिया, त्यात समाविष्ट असलेली औपचारिकता इत्यादी जाणून घेण्यासाठी प्रादेशिक परिवहन कार्यालयाला भेट देतात. प्रशिक्षणार्थी जाहिरात, प्रसिद्धी, कूपन, चित्र पोस्टकार्ड, जनसंपर्क, प्रेस आणि मीडिया यांचे महत्त्व आणि पद्धती समजून घेतात. वृत्तपत्रे, मासिके इत्यादींच्या जाहिरातींची योजना आखतो आणि तयार करतो आणि टूर प्रमोशनसाठी टुरिस्ट ऑफिस, हॉटेल्स इत्यादींसाठी ब्रोचर्स बनवतो. तो भारताचा नकाशा काढतो आणि प्रमुख पर्यटन स्थळ आणि लगतची पर्यटन बाजारपेठ शोधतो. प्रशिक्षणार्थी पर्यटक संस्था, प्रादेशिक पर्यटन कार्यालये, पर्यटन संचालनालय इत्यादींचा शोध घेतात, पर्यटकांना आकर्षित करण्यात/सेवा देण्यासाठी त्यांची ताकद आणि कमकुवतपणाचे विश्लेषण करतात. प्रशिक्षणार्थी चार आठवड्यांचे ऑन-जॉब प्रशिक्षण देखील घेते.

कौशल्य विकास आणि उद्योजकता मंत्रालयाच्या अंतर्गत प्रशिक्षण महासंचालनालय (DGT) अर्थव्यवस्थेच्या/श्रम बाजाराच्या विविध क्षेत्रांच्या गरजा पूर्ण करणारे अनेक व्यावसायिक प्रशिक्षण अभ्यासक्रम ऑफर करते. व्यावसायिक प्रशिक्षण कार्यक्रम प्रशिक्षण महासंचालनालयाच्या (DGT) अंतर्गत दिले जातात. क्राफ्ट्समन ट्रेनिंग स्कीम (CTS) व्हेरिएंटसह आणि अॅप्रेंटिसशिप ट्रेनिंग स्कीम (ATS) या व्यावसायिक प्रशिक्षण मजबूत करण्यासाठी DGT च्या दोन पायनियर योजना आहेत.

सीटीएस अंतर्गत ‘पर्यटक मार्गदर्शक’ ट्रेड हा आयटीआयच्या नेटवर्कद्वारे देशभरात वितरित केल्या जाणार्‍या लोकप्रिय अभ्यासक्रमांपैकी एक आहे. अभ्यासक्रम एक वर्ष कालावधीचा आहे. यात प्रामुख्याने डोमेन क्षेत्र आणि कोर क्षेत्र समाविष्ट आहे. डोमेन क्षेत्र (व्यापार सिद्धांत आणि व्यावहारिक) व्यावसायिक कौशल्ये आणि ज्ञान प्रदान करते, तर मुख्य क्षेत्र (एम्प्लॉयबिलिटी स्किल) आवश्यक मूलभूत कौशल्ये, ज्ञान आणि जीवन कौशल्ये प्रदान करते. प्रशिक्षण कार्यक्रम उत्तीर्ण केल्यानंतर, प्रशिक्षणार्थींना DGT द्वारे राष्ट्रीय व्यापार प्रमाणपत्र (NTC) प्रदान केले जाते जे जगभरात मान्यताप्राप्त आहे.

उमेदवारांनी मोठ्या प्रमाणावर हे दाखवणे आवश्यक आहे की ते सक्षम आहेत:

 पॅरामीटर्स/कागदपत्रे वाचा आणि त्याचा अर्थ लावा, कामाच्या प्रक्रियेचे नियोजन आणि आयोजन करा, आवश्यक साहित्य आणि साधने ओळखा;

 सुरक्षा नियम, अपघात प्रतिबंधक नियम आणि पर्यावरण संरक्षण अटी यांचा योग्य विचार करून कार्ये करा;

 नोकरी करत असताना व्यावसायिक कौशल्य, ज्ञान आणि रोजगारक्षमता कौशल्ये वापरा.

 हाती घेतलेल्या कार्याशी संबंधित पॅरामीटर्सचे दस्तऐवजीकरण करा.

2.2 प्रगती पथ

 पर्यटन मार्गदर्शक म्हणून उद्योगात सामील होऊ शकतो आणि वरिष्ठ पर्यटक मार्गदर्शक, पर्यवेक्षक म्हणून पुढे प्रगती करू शकतो आणि व्यवस्थापकाच्या स्तरापर्यंत वाढू शकतो.

 संबंधित क्षेत्रात उद्योजक होऊ शकतो.

 नॅशनल अॅप्रेंटिसशिप सर्टिफिकेट (NAC) मिळवून देणार्‍या विविध प्रकारच्या उद्योगांमध्ये शिकाऊ कार्यक्रमात सामील होऊ शकतात.

 DGT अंतर्गत प्रगत डिप्लोमा (व्यावसायिक) अभ्यासक्रमांना लागू होऊ शकतात.