Welder (Structural) वेल्डर (स्ट्रक्चरल)

 Welder (Structural) वेल्डर (स्ट्रक्चरल)

एक वर्षाच्या कालावधीत वेल्डर (स्ट्रक्चरल) च्या उमेदवाराला नोकरीच्या भूमिकेशी संबंधित व्यावसायिक कौशल्य, व्यावसायिक ज्ञान आणि रोजगारक्षमता कौशल्ये या विषयांवर प्रशिक्षण दिले जाते. या व्यतिरिक्त आत्मविश्वास वाढवण्यासाठी उमेदवाराला प्रोजेक्ट वर्क आणि एक्स्ट्रा करिक्युलर अॅक्टिव्हिटीज करण्याची जबाबदारी सोपवली जाते. व्यावहारिक कौशल्ये सोप्या ते जटिल पद्धतीने दिली जातात आणि त्याच वेळी कार्य पूर्ण करताना संज्ञानात्मक ज्ञान लागू करण्यासाठी सिद्धांत विषय त्याच पद्धतीने शिकवला जातो. विषयांतर्गत समाविष्ट असलेले विस्तृत घटक खालीलप्रमाणे आहेत:-

एका वर्षाच्या कालावधीत प्रशिक्षणार्थी गॅसद्वारे एमएस शीटमध्ये सामील होऊ शकतील, विविध पदांवर SMAW वेल्डिंगमध्ये सामील होतील; ऑक्सि-एसिटिलीन कटिंग प्रक्रियेद्वारे एमएस प्लेटवर सरळ, बेव्हल आणि गोलाकार कटिंग करा. गॅस वेल्डिंग (OAW) द्वारे विविध प्रकारचे MS पाईप जोडणे; SMAW द्वारे स्ट्रक्चरल पाईप्सवर विविध प्रकारचे MS पाईप जोडणे; OAW द्वारे स्टेनलेस स्टील, कास्ट लोह, अॅल्युमिनियम आणि पितळ वेल्ड करा .एमएस शीटवर ब्रेजिंग करा, एमएस प्लेटवर आर्क गेजिंग करा, प्लाझ्मा कटिंग करा; SMAW द्वारे M.S प्लेट्स 1F,2F,3F,4F आणि 5F पोझिशनवर फिलेट वेल्डिंग करा; 1G,2G,3G आणि 4G पोझिशनमध्ये MS प्लेट्सवर संपूर्ण प्रवेश सिंगल "V" बट जॉइंट करा आणि D.P चाचणीद्वारे रूट तपासणी आणि क्लिअरन्स स्वीकारा. D.P चाचणीद्वारे रूट तपासणीसह खाली हाताच्या स्थितीत M.S,S.S आणि अॅल्युमिनियम शीट्स, M.S ट्यूब (चौरस बट T,Y,K सांधे) चे वेल्डिंग करा; स्ट्रक्चर्सच्या फॅब्रिकेशनसाठी वाकणे, सरळ करणे आणि काठाचे नियोजन करणे; D.P चाचणीद्वारे रूट तपासणीसह SMAW द्वारे भिन्न जाडीच्या MS फ्लॅट्सवर दुहेरी बेव्हल बट जॉइंट करा आणि मानक वेल्डिंग अनुक्रमे जुळवून घ्या; वेगवेगळ्या पोझिशन्समध्ये पाईप जोड्यांचे वेल्डिंग करा; GMAW वर Lap, T, कॉर्नर जॉइंट्स आणि M.S वर खाली हाताच्या स्थितीत फ्लक्स कोरड आर्क वेल्डिंग प्रक्रिया करा; स्वयंचलित जलमग्न आर्क वेल्डिंग मशीन करा; SMAW द्वारे वेल्डिंग फिक्स्चर वापरून एल कोन, I विभाग आणि चॅनेल विभागांसह साध्या संरचना तयार करा; विरूपण नियंत्रित करण्यासाठी शीत आणि गरम पद्धतीनुसार योग्य विकृती; M.S वर पाईप/कोन फॅब्रिकेट करा SMAW द्वारे पत्रक; मानकानुसार वेल्ड चाचणी नमुना तयार करा; तपासणी आणि चाचणी करा.

कार्य पूर्ण करताना संज्ञानात्मक ज्ञान लागू करण्यासाठी व्यावसायिक ज्ञानाचा विषय एकाच वेळी त्याच पद्धतीने शिकवला जातो. याशिवाय अभियांत्रिकी साहित्याचे भौतिक गुणधर्म, लोहाचे विविध प्रकार, गुणधर्म आणि उपयोग, उष्णता आणि तापमान हे घटक देखील सिद्धांत भागांत समाविष्ट आहेत.

वरील घटकांव्यतिरिक्त मुख्य कौशल्य घटक उदा., कार्यशाळा गणना आणि विज्ञान, अभियांत्रिकी रेखाचित्र, रोजगारक्षमता कौशल्ये देखील समाविष्ट आहेत. ही मुख्य कौशल्ये आवश्यक कौशल्ये आहेत जी कोणत्याही परिस्थितीत काम करण्यासाठी आवश्यक असतात.

कौशल्य विकास आणि उद्योजकता मंत्रालयाच्या अंतर्गत प्रशिक्षण महासंचालनालय (DGT) अर्थव्यवस्थेच्या/ श्रमिक बाजाराच्या विविध क्षेत्रांच्या गरजा पूर्ण करणारे अनेक व्यावसायिक प्रशिक्षण अभ्यासक्रम ऑफर करते. व्यावसायिक प्रशिक्षण कार्यक्रम प्रशिक्षण महासंचालनालयाच्या (DGT) अंतर्गत दिले जातात. क्राफ्ट्समन ट्रेनिंग स्कीम (CTS) आणि अॅप्रेंटिसशिप ट्रेनिंग स्कीम (ATS) या व्यावसायिक प्रशिक्षण बळकट करण्यासाठी DGT च्या दोन पायनियर योजना आहेत.

सीटीएस अंतर्गत वेल्डर (स्ट्रक्चरल) ट्रेड हा आयटीआयच्या नेटवर्कद्वारे देशभरात वितरित केल्या जाणार्‍या लोकप्रिय अभ्यासक्रमांपैकी एक आहे. अभ्यासक्रम एक वर्ष कालावधीचा आहे. यात प्रामुख्याने डोमेन क्षेत्र आणि कोर क्षेत्र समाविष्ट आहे. डोमेन क्षेत्र (व्यापार सिद्धांत आणि व्यावहारिक) व्यावसायिक कौशल्ये आणि ज्ञान प्रदान करते, तर मुख्य क्षेत्र (रोजगार कौशल्य) आवश्यक मूलभूत कौशल्ये, ज्ञान आणि जीवन कौशल्ये प्रदान करते. प्रशिक्षण कार्यक्रमातून उत्तीर्ण झाल्यानंतर, प्रशिक्षणार्थीला DGT द्वारे राष्ट्रीय व्यापार प्रमाणपत्र (NTC) प्रदान केले जाते जे जगभरात मान्यताप्राप्त आहे.

मोठ्या प्रमाणावर उमेदवारांनी हे दाखवणे आवश्यक आहे की ते सक्षम आहेत:

तांत्रिक मापदंड/दस्तऐवज वाचा आणि त्याचा अर्थ लावा, कामाच्या प्रक्रियेची योजना करा आणि व्यवस्थित करा, आवश्यक साहित्य आणि साधने ओळखा;

• सुरक्षा नियम, अपघात प्रतिबंधक नियम आणि पर्यावरण संरक्षण अटी यांचा योग्य विचार करून कार्य करा;

• नोकरी करत असताना व्यावसायिक कौशल्य, ज्ञान, मुख्य कौशल्ये आणि रोजगारक्षमता कौशल्ये लागू करा.

• कामकाजासाठी रेखांकनानुसार जॉब/विधानसभा तपासा, नोकरी/विधानसभेतील त्रुटी ओळखा आणि दुरुस्त करा.

• हाती घेतलेल्या कार्याशी संबंधित तांत्रिक बाबींचे दस्तऐवजीकरण करा.

2.2 प्रगती पथ

• तंत्रज्ञ म्हणून उद्योगात सामील होऊ शकतो आणि वरिष्ठ तंत्रज्ञ, पर्यवेक्षक म्हणून पुढे प्रगती करू शकतो आणि व्यवस्थापकाच्या स्तरापर्यंत वाढू शकतो.

• संबंधित क्षेत्रात उद्योजक होऊ शकतो.

• लॅटरल एंट्रीद्वारे अभियांत्रिकीच्या अधिसूचित शाखांमध्ये डिप्लोमा कोर्समध्ये प्रवेश घेऊ शकतो.

• नॅशनल अॅप्रेंटिसशिप सर्टिफिकेट (NAC) मिळवून देणार्‍या विविध प्रकारच्या उद्योगांमध्ये शिकाऊ कार्यक्रमात सामील होऊ शकतात.

2. प्रशिक्षण प्रणाली

• ITIs मध्ये प्रशिक्षक होण्याच्या ट्रेडमध्ये Crafts Instructor Training Scheme (CITS) मध्ये सामील होऊ शकतात.

• DGT अंतर्गत प्रगत डिप्लोमा (व्यावसायिक) अभ्यासक्रमांना लागू होऊ शकतात.